در کنار برنامه های 12 گامی اغلب روشهای علمی والگوهائی وجود داشته وداردکه بسیاری از این روشها مشکل مدار بوده وبیش از آنکه افراد را به مسئولیت پذیری،کنترل درونی وحرکت به سوی رشدهدایت کنند فرد را درگیر  کنترل عوامل بیرونی ،گذشته نا بهنجار و... می کنند درنتیجه امروز در درمان اعتیاد  بزرگترین مشکل تمرکز بیش از حد به خود مشکل است . به همین منظور موسس وبانی ترویج روش پرهیز مداری وایمان مداری با همکاری متخصصین حوزه درمان  اقدام به بررسی علل وارائه راه حل های علمی با عنوان مدیریت ویژه درمان نمودندکه با رویکرد جدید علمی تئوری انتخاب و واقعیت درمانی در آموزش ودرمان اعتیاد فعالیت می نمایند.

تئوری انتخاب و واقعیت درمانی چیست:

ویلیام گلسر   Villiam Glasser در سال 1965 با انتشار کتاب واقعیت درمانی Reality Therapy رویکرد ابداعی ونوین خود را به جهان معرفی کرد وبا  تجربه آزمون موفق بکار گیری رویکرد واقعیت درمانی تا سال 1986 به درمان اشتغال داشت.

 طی این مدت با مطالعه وبسط نظریه خود در سال 1998 تئوری انتخاب Choice  Theory  را به عنوان نظریه پشتیبان رویکرد واقعیت در مانی مطرح نمود ودر سال 2005 موفق به دریافت عنوان استاد ممتاز در مانگری از انجمن روانشناسی امریکا گردید

تئوری انتخاب یا روانشناسی کنترل درونی بر خلاف مکاتب روانشناسی و روان تحلیل گران سنتی بر این باور استوار  است که گذشته هر فردعامل تعیین کننده رفتارفعلی او نیست بلکه تجارب گذشته ،عامل یا اطلاعاتی است که فرد از دنیای بیرون خود دریافت می نمایند. این اطلاعات وتجارب می تواند برانتخاب هر فرد انسانی تأثیر گذار باشد اما در این دیدگاه آنچه که تعیین کننده رفتار شناخته می شود انتخابی است که افراد برای رسیدن به خواسته ها ونیازهای خود انجام می دهند نه عوامل تأثیر گذار بر انتخاب،ودر هر حال این فرد است که از میان گزینه های متعددگزینه ای را که مطلوب خود می داند را بر می گزیند.

ویلیام گلسر از سال 1980 به مدت 14 سال تمام تلاش خود را برای پاسخ به این پرسش معطوف کرد که چرا بسیاری از انسان ها در روابطشان خوشنود نیستند؟ پاسخ به این پرسش منجر به ارائه تئوری انتخاب به عنوان نظریه پشتیبان واقعیت درمانی گردید .رویکرد تئوری انتخاب،خود پاسخی فیلسوفانه در مقابل این پرسش تاریخی است که انسان ها چرا وچگونه رفتار می کنند؟

گلسر در پاسخ به این پرسش ده اصل  بدیهی تئوری انتخاب  را مطرح نمود:

1-  تنها  کسی را که می توانیم رفتارش را تحت کنترل قرار دهیم خودمان هستیم.

2- تنها کاری که در رابطه با دیگران می توانیم انجام  دهیم دادن اطلاعات است .

3- تمامی مشکلات روانشناختی ناشی از اختلال در روابط عاطفی است .

4- مشکلات عاطفی بخشی از زندگی حال حاضر ما هستند.

5- تاثیر آنچه که در گذشته برای ما اتفاق افتاده  در زندگی امروز ما غیر قابل انکار است اما ما در هر لحظه قادرهستیم نیازهای اساسی خود را بطور موثر ومسئولانه ارضا نموده وبرای این منظور طرح وبرنامه داشته باشیم.

6- هریک از ما در ذهنمان دنیای مطلوب خاص خود را داریم که از تصاویری تشکیل شده که راههای ارضای نیازهایمان را به ما نشان می دهد.

7- هر آنچه که از ما سر می زند رفتار است.

8-تمام رفتارهای ما از یک کلیت برخوردار است که از 4 بخش فکر ،احساس  ،فیزیولوژی (کارکرد بدن یا احساسات جسمانی) وعمل تشکیل شده است.

9- ما رفتار کلی خود مان را انتخاب می کنیم و همواره برمؤلفه های فکر وعمل به صورت مستقیم و احساسات و فیزیولوژی به صورت غیر مستقیم( چگونه فکر یا عملی را انتخاب کنیم) کنترل داریم.

10-تمام رفتار کلی ما بوسیله "فعل" یا "اسم" خاصی نامگذاری شده و قابل شناسایی اند. مثل : افسردگی (اسم)، افسردگی کردن (فعل) یا ترس (اسم) ، ترسیدن (فعل) .

 عباس محمد زاده کارشناس ارشد روانشناسی بالینی (واقعیت درمانی)

((  واقعیت درمانگر و مربی سطح یک تئوری انتخاب ،مدیریت راهبرانه وتئوری انتخابِ تیم VCMA ))